Интернет-дүкенді нөлден қалай ашуға болады

Интернет-сауданың жалпы сауда көлеміндегі үлесі күн сайын геометриялық прогрессиямен өсіп келеді. Тәуелсіз маркетинг агенттігі Data Insight деректеріне сүйенсек, 2021 жылы Ресейде онлайн-тапсырыстар саны өткен жылмен салыстырғанда 104%-ға артқан, ал нарық көлемі рубльмен есептегенде 52%-ға өскен. 

Сондықтан бүгінгі таңда онлайн-сауда — бизнесті дамытудың ең перспективалы бағыттарының бірі, қосымша сатылымдар үшін қуатты арна. 

Онлайнға шығу және сәтті сауда жасау үшін не қажет? Міне, сіздің онлайн-дүкеніңізді іске қосу және дамыту бойынша кезең-кезеңімен нұсқаулық.

1-қадам. Нысаналы аудиторияны анықтау

Сайтты жасап, онлайнға шықпас бұрын бірнеше дайындық кезеңдерінен өту керек. Солардың алғашқысы — болашақ сайтыңыздың мақсатты аудиториясын анықтау. 

Кәдімгі офлайн дүкен иелері үшін мақсатты аудитория көбіне олардың дүкеніне келіп, тауар сатып алатын адамдармен сәйкес келеді. Бірақ бұл әрдайым 100% сәйкес келе бермейді. Кейде интернеттегі аудитория мен нақты өмірдегі аудитория бір-бірінен мүлде өзгеше болуы мүмкін. Бұл жерде әлеуметтік, жастық, гендерлік, географиялық және басқа да факторлар әсер етеді.

Мысалы, жасы үлкен адамдар (55+) киім не аяқ киімді офлайн дүкеннен қуана-қуана сатып алады, бірақ интернет-дүкен арқылы сауда жасауға онша бейім емес, себебі онлайн сатып алу олар үшін түсініксіз болуы мүмкін. Олар мұндайды қалай істеуді білмейді. 

Неліктен мақсатты аудиторияны анықтау маңызды? Бұл сізге болашақта жарнама мен интернет-дүкенді ілгерілету кезеңінде қажет болады. Жарнамалық кампанияларды дәл осы аудиторияны ескере отырып баптау керек болады. Сонымен қатар бұл дүкендегі ассортиментке, форматқа және логистикаға да әсер етеді.

2-қадам. Интернет-дүкеннің форматы мен мамандануы

Екінші қадам — болашақ интернет-дүкеніңіздің форматын және оның мамандану бағытын анықтау. Егер сізде офлайн дүкен болса, онда оның құрылымын және мамандануын онлайн дүкенге оңай көшіруге болады. Ал егер офлайн дүкеніңіз болмаса, сайт құрылымын алдын ала жақсылап ойластыру қажет — сайтқа кірген келуші қай жерде не барын оңай түсінуі тиіс. Мысалы, балалар кедасын сайттағы "Аяқ киім — Балалар аяқ киімі — Спорттық аяқ киім" бөлімінен табуы керек, "Бас киімдер" бөлімінен емес.  

Қандай дүкен форматтарын таңдауға болады?

• Кең ауқымды әмбебап дүкен. Мұнда негізгі тауарлардан бастап, аксессуарлар мен қосымша тауарларға дейін бәрі болады. Мұндай дүкенде өте сауатты әрі логикалық тұрғыда құрылымдалған каталог болуы керек — келуші шатаспайтындай.
• Мамандандырылған дүкен. Бұл жерде белгілі бір бағыттағы, бірақ тым кең емес категориядағы тауарлар сатылады. Мысалы, автокөлік шиналары немесе бөлме гүлдері. Мамандануды одан да тарылтуға болады: мысалы, тек Nokian шиналары немесе тек кактустар. Иә, мұндай дүкендер де табысты жұмыс істей алады.
• Монобренд дүкен. Аты айтып тұрғандай, бұл интернет-дүкенде белгілі бір брендтің тауарлары ұсынылады. Көбінесе мұндай дүкендер франшиза негізінде ашылады.
• “Географиялық” дүкен форматы. Бұл дүкенде барлық тауарлар бір елдің өндірісіне тиесілі. Мысалы, БАӘ-ден әкелінген қосалқы бөлшектер, Корея косметикасы немесе қытай тағамдарына жеткізу қызметі. 

Осы форматтардың әрқайсысының өз аудиториясы міндетті түрде табылады. Айтпақшы, тар мамандандырылған дүкендерде сайтқа кірген келушінің сатып алушыға айналу ықтималдығы әлдеқайда жоғары. Себебі мұндай келуші сайтқа нақты мақсатпен кіреді және қалаған тауарына дәл түседі.

3-қадам. Ассортиментті қалыптастыру

Бұл қадамды, бәлкім, алдыңғы қадаммен қатар — болашақ дүкеніңіздің каталог құрылымын жасаған кезде орындау керек шығар. Дегенмен, ассортимент таңдауын бөлек пункт ретінде айыру қажет, және мұның себебі төмендегідей.

Ресей Федерациясында және ТМД елдерінде көптеген тауарлар мен тауар топтары міндетті түрде маркировкадан өтуге тиіс (аяқ киім, әтір және парфюмерия, былғары бұйымдар және т.б.). Бұл сатушылардан қосымша шығындарды талап етеді: электрондық құжат айналымын ұйымдастыру, заманауи касса техникаларын енгізу және т.б. Мұндай тауарларды сатуда тиісті талаптар орындалмаса, кәсіпкерге айыппұлдар мен санкциялар қолданылуы мүмкін. Сондықтан ассортиментті таңдағанда осы факторды міндетті түрде ескеру қажет.

4-қадам. Логистика мәселелерін шешеміз: тауарларды жеткізу, сақтау, тасымалдау

Келесі қадам — тауарларды жеткізу, сақтау және сатып алушыларға уақтылы әрі ыңғайлы түрде жеткізу мәселелері.

Тауарларды жеткізу мәселесі кәдімгі дүкендегідей шешіледі: жеткізушілерді іздеп, тауарды көтерме түрде сатып алып, сатасыз. Кей жағдайларда, мысалы, гүл дүкені үшін тапсырыс бойынша жеткізу жүйесі жақсы жұмыс істейді, яғни жеткізуші қысқа мерзімде сізге жаңа гүлдер әкеледі, содан кейін сіз ерекше букет жасайсыз.

Интернет-дүкендегі тауарларды сақтау үшін шағын қойма немесе бөлме қажет болуы мүмкін. Бұл туралы да дүкен ашар алдында ойластыру керек.

Жалпы, сатушылардың сатып алу және сақтау мәселесінде қиындықтары сирек кездеседі, ал жеткізу бойынша алғаш рет мәселеге тап болатындар көп. Сондықтан бұл тақырыпқа толығырақ тоқталайық.

Data Insight деректеріне сүйенсек, ең танымал жеткізу түрі — тапсырысты алу пункттері (ТПП) немесе постаматтар, клиенттер ол жерден өздері тапсырыстарын алып кетеді. Бірақ бұл жеткізу түрі әрдайым қолданыста болмайды. Мысалы, дайын тамақты ТПП немесе постаматқа жіберуге болмайды, сондықтан басқа жолдарды қолдану керек болады.

Курьерлік жеткізу — екінші танымал әдіс. Қала бойынша жеткізу үшін бір-екі курьер жалдауға немесе Яндекс.Доставка сияқты сыртқы жеткізу қызметтерін пайдалануға болады. Бұл тез бұзылатын тауарларға, мысалы, тапсырыс бойынша тағамдарға ең қолайлы әдіс.

Тағы бір танымал жеткізу түрі, әсіресе ауылдық жерлерге — қағаз пошта немесе пошта компаниялары арқылы. Тапсырыс “қолма-қол төлеммен” жіберіледі. Клиент тауар мен жеткізу құнын поштаның өзінде төлейді, ал пошта сізге тауар құнын аударады.

5-қадам. Dzumba платформасында сайт құрамыз

Интернет-дүкен үшін сайт құру ең тиімдісі — бастапқыда осы мақсатқа арналған платформада жасау. Әрине, кез келген платформада сайтты өзіңіз жинап, кейін оған плагиндер мен шаблондар арқылы интернет-дүкен функцияларын қосуға болады. Бірақ неге күрделі жолмен бару керек? Себебі, плагиндер мен шаблондарды әрқашан бейімдеу қажет болады, ол үшін ақша керек (өйткені интернет-дүкен функциялары әдетте ақылы және қымбат). Сонымен қатар, сізге программалау мен веб-дизайнның бастапқы білімдері қажет болады.

Тағы бір жол бар, бірақ ол ең ұзақ әрі ең қымбаты: техникалық тапсырма жасап, веб-студиядан немесе агенттіктен дайын сайт тапсырыс беру. Бұл ұзақ — өйткені сайт жасау барлық келісімдер мен бекітулермен шамамен екі-үш айға созылады. Қымбат — себебі түпнұсқалық пен бірегейлік үшін төлеу керек болады. Сонымен қатар, осы студияға байланған боласыз: бастапқы ТЗ-ге кірмеген әрбір өзгеріс үшін қосымша төлеу керек болады. Сондықтан ең тиімдісі — ең қолайлы құралды таңдап, сол жерде жұмыс бастау.

Dzumba платформасында сайт тіркелгеннен кейін дереу құрылады. Тіпті бір ғана өнім қосыңыз — және саудаға кірісе аласыз. Платформа жасаушылар барлық пайдаланушылардың талаптары мен тілектерін ескерген. Платформаның және сайттардың дизайны халықаралық деңгейдегі дизайнер жасаған. Барлығы мұқият ойластырылған.

Қарапайым тіркелуден кейін сіз конструктордың толық функционалына шектеусіз қол жеткізесіз. Жұмыс жасау оңай: қажетті формаларды таңдап, толтырасыз, және қажетті бөлімдер немесе өнімдер сайтта бірден пайда болады. Ұсынылған мәтіндік өрістерге сайт атауын, каталог бөлімдерін, өнім сипаттамаларын мен фотоларын енгізесіз, төлем әдістерінің қолайлы түрлерін белгілейсіз. Мұны сіз көптеген басқа сайттарда мәтіндік формаларды толтырғанда жасаған боларсыз.

Ақша мәселесіне келсек, платформада ай сайынғы шағын абоненттік төлем бар — 500 рубль. Бұл негізінен сервис қызметі мен платформа жаңартуларын қамтамасыз етуге арналған, олар үнемі және фондық режимде жүзеге асырылады. Төлем тіркелгеннен кейінгі екі айлық тегін кезеңнен кейін басталады. Осы уақыт ішінде платформаның барлық функционалын сынап көруге және оның ыңғайлылығын бағалауға мүмкіндік аласыз.

Минустары да бар, әр сервис секілді. Мысалы, дайын сайтта әзірге блог жасау немесе портфолио орналастыру мүмкіндігі жоқ. Мұндай функциялар болашақта пайда болуы мүмкін. Ал бүгінгі таңда мұнда интернет-коммерцияны тиімді жүргізуге қажетті барлық нәрсе бар.

Dzumba пайдаланушысына не береді:

• бірнеше минутта тіркелу;
• программалау мен веб-дизайн бойынша арнайы дағдылар қажет емес;
• кез келген деңгейдегі күрделі өнім каталогтарын жасау мүмкіндігі;
• акциялар, жеңілдіктер, распродажаларды өткізу функциясы;
• заң талаптарын бұзбайтын кез келген тауарды сату;
• тапсырыстар мен жеткізуді қадағалаудың ыңғайлы жүйесі;
• қарапайым өнім карточкалары: фото жүктеп, қысқа сипаттама жасау жеткілікті;
• бірнеше төлем жүйесін таңдау мүмкіндігі;
• сайттың қызметтік беттері үшін дайын шаблондар — төлем, жеткізу, компания туралы;
• жұмыстың алғашқы екі айы тегін, одан кейін — барлық қолданушыларға бірдей төмен төлем;
• платформа мен сайт функцияларының уақытылы фондық жаңартулары.

6-қадам. Төлем жүйелерін қосу

Көптеген сайт иелері үшін төлем жүйелерін қосу — ең күрделі сәттердің бірі. Dzumba платформасында бұл мәселе оңай шешілген, сондықтан сайт жасаған кезде төлем жүйелерін қосу барысында ешқандай қиындықтар болмайды.

Сайтты жасаған кезде сіз ұсынылған төлем жүйелерінің тізімінен қажеттілерін таңдап, есеп шот нөмірлерін енгізесіз — және бәрі дайын болады.

Айтпақшы, сіз әрқашан курьерге қолма-қол төлеуді немесе тапсырысты алу пунктінде төлеуді пайдалана аласыз.

7-қадам. Интернет-дүкенді жарнамалау және ілгерілету

Тіпті ең мінсіз дүкен де егер ешкім оны білмесе, сатылмайды. Сондықтан сайтты жасаған соң дереу дүкен мен оның тауарларын жарнамалау науқанын бастау қажет. Интернет-дүкенді қайда жарнамалау керек? Әрине, интернетте. Бірақ кәдімгі жарнама әдістері де өз тиімділігін сақтайды.

Ең тиімді ілгерілету әдістері:

• Әлеуметтік желілердегі таргеттелген жарнама. Бұл жарнама үшін үлкен мүмкіндік алаңы. Қазіргі кездері әр желі өз тауарларын және қызметтерін жарнамалау үшін қарапайым әрі түсінікті ақылы құралдар ұсынады. Жарнама науқандарын баптау қиын емес (егер қиын болса — таргетолог жалдаңыз).
• Өз әлеуметтік желілеріңіз. Дүкеннің әлеуметтік желідегі парақшаларын қосымша мүмкіндік ретінде пайдаланыңыз. Жаңа тауарлар, акциялар және жеңілдіктер туралы ақпаратты сол жерге орналастырыңыз. Жарыстар ұйымдастырып, сыйлықтар тарату арқылы клиенттердің адалдығын арттыруға болады. Пікірлер — кері байланыстың керемет құралы.
• Тақырыптық қауымдастықтардағы серіктестік жарнама. Топ әкімшілігімен келісіп, жарнама жазбаларын орналастырыңыз, бұл ақылы немесе қызметпен алмасу түрінде болуы мүмкін. Мысалы, үй өсімдіктері қауымдастығында бөлме гүлдері дүкенінің жарнамасы орынды болады.
• Яндекс пен Google іздеу жүйелеріндегі контекстік жарнама. Бұл интернет ілгерілетудің ең қымбат түрі, бірақ ең тиімдісі.
• Оффлайн жарнама. Жарнаманың түрі мен тарату әдістерін дүкеннің мамандығы мен форматына қарай таңдаңыз. Бірақ барлық түрдегі дүкендерге тиімді:
• Тауар орамасына жарнама орналастыру: логотип, сайт мекенжайы, QR-код, телефон нөмірлері. Ескі орамалардағы мекенжайды тауып, көп рет тапсырыс жасайды.
• Визиткалар және шағын баспа өнімдері (буклеттер, парақшалар, мини-открыткілер), тауарға қосу. Әрине, сайт сілтемелерімен.
• QR-кодтары мен дүкен сілтемелері бар стикерлер мен жапсырмалар. Оларды мақсатты аудиторияңыз жиі болатын жерлерге жабыстырыңыз.
• Пошталық жәшіктерге парақшалар мен буклеттер тарату. Киім, аяқ киім және күнделікті қажетті тауар дүкендеріне тиімді.
• Егер өзіңіздің сауда нүктеңіз болса, онда онда QR-кодтар мен дүкен сілтемелерін көзге көрінетін жерге орналастырыңыз: касса үстеліне, терезелерге және витриналарға.

Әрине, бірден барлық жарнама арналары жұмысын бастау қиын — бұл қымбат. Әр арнаны алдымен сынап, оның тиімділігін бағалау қажет. Алдымен 1-2 арнадан бастаңыз, кейін қосымша әдістерді қосуға болады.

***

Міне, осылайша сіз онлайн-дүкен ашу мен іске қосу жолын, идеядан бастап жарнамалауға дейін білдіңіз. Бұл тақырыпта ұзақ сөйлесуге болады, бірақ біз сізге ең қарапайым әрі сенімді тәсілдерді ұсындық. Сенімді құралдармен үйлескенде бұл әдістер жақсы нәтиже береді.

Осы қадамдық нұсқаулықты сақтау арқылы онлайн-бизнесіңізді бастаңыз!